Wat betekent het om archieven van queer, Zwarte, feministische groepen in Nederland te (her)bezoeken. Hoe kan het publiceren van archief teksten en materialen solidariteit tussen generaties aanwakkeren?
Zaterdag 22 maart vindt er een Actieonderzoek wandeling plaats met Archival Textures, Tabea Nixdorff en Anne Krul. Tijdens deze tour gaan we een aantal historische plekken in Arnhem Noord herleven - zoals een onofficieel vrouwenhuis en redactie in één – terwijl we verhalen horen over Umoja Zwarte Vrouwenkrant en nieuwe narratieven verweven met elkaar.
Om 14:00 verzamelen we bij Plaatsmaken met thee en koffie, rond 15.30 zijn we weer terug bij Plaatsmaken en zijn er snacks. De wandeling duurt circa 45 minuten en is toegankelijk voor rolstoelgebruikers. Er zijn beperkt aantal plekken beschikbaar, aanmelden graag via lenn@plaatsmaken.nl
*Voertaal gesproken Nederlands, gaat je voorkeur uit naar Engels, vermeld dit dan bij de aanmelding.
Over Umoja Zwarte Vrouwenkrant
Umoja Zwarte Vrouwenkrant was een revolutionair tijdschrift dat tussen 1985 en 1986 werd uitgegeven door de Stichting ‘Zwarte Vrouwen & Racisme’ Arnhem. “De intersectionele solidariteit die het tijdschrift Umoja uit de jaren tachtig eiste en in praktijk bracht, blijft een model voor ons allemaal.” Met de uitgave van het boek Republishing: Umoja Zwarte Vrouwenkrant (Archival Textures, 2024) krijgt het de erkenning die het verdient en de systematische onderbelichting van het verzetswerk van Zwarte* vrouwen historisch benadrukt. (*‘Zwart’ werd door de Arnhemse stichting geïntroduceerd als politieke term, met het doel om alle vrouwen die in Nederland als ‘de Ander’ gelabeld werden bij elkaar te brengen.) De krant leest anno 2025 nog alarmerend urgent, en de herpublicatie is een uitnodiging voor meer onderzoek naar deze krant en de initiatieven die het uitlicht. Daarnaast is het een belangrijke herinnering voor intersectionele feministen van nu, om nooit stil te zijn.
Archival Textures is een publicatiereeks die vormen van kennis zoekt die constant worden versluierd door normatieve perspectieven op onze lichamen, verlangens, vormen van samenleven en uiting. Archival Textures geeft ruimte aan onwaarschijnlijke vondsten uit traditionele archieven, aan lokale community archives, gesprekken en persoonlijke collecties, om narratieven uit het verleden te vinden die onze huidige vocabulaires van verzet en solidariteit kunnen voeden.
Tabea Nixdorff (1986) is kunstenaar, typograaf en onderzoeker. Haar werk beweegt zich tussen collectief leren, uitgeven, sociale bijeenkomsten en neemt ook de vorm aan van performances rondom geluid en taal. Nixdorffs werk vertrekt vaak vanuit archieven en gaat over kleine geschiedenissen die grotere thema’s in zich dragen als weglatingen en verstoringen in historische narratieven, belichaamde vormen van kennis, queer belonging en een feministische poëtica van fouten. In 2023 startte Tabea de publicatiereeks Archival Textures.
Anne Krul (1958) is een Afropese beeldend kunstenaar, dichter, archivist en activist. Ze was lid van Strange Fruit, een organisatie voor jonge queer mensen met verschillende culturele achtergronden. (1989-2002). Ze werkten samen om hun marginalisatie aan te vechten, zowel binnen hun etnische gemeenschappen als binnen de Nederlandse homoscene. Ze gebruikten creatief discours, activisme, kunst en poëzie om veranderingen door te voeren: ze doorbraken stiltes, versterkten elkaar en experimenteerden met co-creatie. Als kunstenaar heeft Anne Krul deelgenomen aan de tentoonstellingen Diasporic Self – Black Togetherness as Lingua Franca (Framer Framed, 2019), en de tentoonstellingen Proud Aliens (2021), Hybrid Garden (2023) en Metamorphosis Manifesting (2024), als onderdeel van de kunstenaarsgemeenschap Open Atelier bij Framer Framed, Amsterdam.
Afb: Omslag van Umoja Zwarte Vrouwenkrant, jg 1, nr. 1, 1985, gepubliceerd door Stichting ‘Zwarte Vrouwen & Racisme’ Arnhem. Bron: Persoonlijk Archief Ans Sarianamual